Bỏng nước sôi là tai nạn dễ gặp trong sinh hoạt hàng ngày. Việc nhận biết chính xác mức độ bỏng và cách trị bỏng nước sôi không chỉ giúp giảm đau, hạn chế nhiễm trùng mà còn rút ngắn thời gian hồi phục. Hãy cùng sức khỏe tìm hiểu cách xử lý và chăm sóc vết bỏng nước sôi chuẩn y khoa ngay dưới đây.
Xác định mức độ nghiêm trọng của vết bỏng nước sôi
Để đưa ra hướng xử lý phù hợp, việc phân loại mức độ bỏng nước sôi là rất quan trọng:
Bỏng cấp độ 1
- Ảnh hưởng: Chỉ tổn thương lớp biểu bì ngoài cùng của da.
- Triệu chứng: Da đỏ nhẹ, đau rát, có thể hơi sưng.
- Thời gian hồi phục: Thường tự lành trong vòng 5–7 ngày mà không để lại sẹo.
- Cách chăm sóc: Sơ cứu tại nhà, giữ vết thương sạch sẽ và dưỡng ẩm nhẹ.
Bỏng cấp độ 2
- Ảnh hưởng: Tổn thương cả lớp biểu bì và một phần lớp hạ bì.
- Triệu chứng: Xuất hiện mụn nước, đau nhức dữ dội, da đỏ hoặc trắng mờ.
- Rủi ro: Dễ nhiễm trùng và để lại sẹo nếu không chăm sóc đúng cách.
- Cách chăm sóc: Cần được bác sĩ thăm khám và theo dõi quá trình hồi phục.
Bỏng cấp độ 3
- Ảnh hưởng: Hủy hoại toàn bộ các lớp da, thậm chí lan xuống mô mỡ.
- Triệu chứng: Da trắng bệch, xám xịt hoặc cháy sém, có thể mất cảm giác đau do tổn thương thần kinh.
- Nguy hiểm: Rất cao, cần chăm sóc y tế khẩn cấp, điều trị lâu dài, nguy cơ để lại di chứng.
Bỏng cấp độ 4
- Ảnh hưởng: Tổn thương xuyên qua da, cơ, gân và thậm chí đến xương.
- Triệu chứng: Vùng bỏng đen sạm, cháy xém nặng nề.
- Tình trạng: Cực kỳ nguy hiểm, đe dọa tính mạng, yêu cầu cấp cứu chuyên sâu ngay lập tức.
Lưu ý: Bất kỳ vết bỏng nào nghiêm trọng hoặc có diện tích lớn, vị trí nhạy cảm (mặt, tay, chân, bộ phận sinh dục) đều cần thăm khám y tế càng sớm càng tốt.
Cách trị, xử lý sơ cứu khi bị bỏng nước sôi
Sơ cứu đúng cách ngay sau khi bị bỏng nước sôi sẽ giúp giảm tổn thương và hạn chế biến chứng nguy hiểm:
- Làm mát vết bỏng : Ngay lập tức xả nước mát (nhiệt độ phòng) nhẹ nhàng lên vùng da bị bỏng trong 10–20 phút. Không dùng nước đá lạnh, vì nhiệt độ quá thấp có thể làm tổn thương sâu hơn mô da.
- Cởi bỏ quần áo và trang sức quanh vùng bỏng: Tháo bỏ đồ trang sức như nhẫn, vòng tay hoặc quần áo bị dính nước nóng quanh vết thương. Nếu quần áo dính chặt vào da, không cố gỡ ra, hãy để nhân viên y tế xử lý.
- Che phủ vết bỏng: Dùng băng gạc vô trùng, hoặc vải sạch, mềm để che kín vết bỏng. Việc này giúp bảo vệ da khỏi vi khuẩn và hạn chế nguy cơ nhiễm trùng.
- Giảm đau và giảm viêm: Có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau thông thường như paracetamol hoặc ibuprofen theo hướng dẫn. Tránh tự ý dùng thuốc khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ nếu người bị bỏng có bệnh nền.
- Đến cơ sở y tế khi cần: Bạn cần đưa người bị bỏng đến bệnh viện ngay lập tức nếu: Vết bỏng lớn hơn 3 inch (~7,5cm) hoặc nằm ở khu vực mặt, tay, chân, háng, mông, bộ phận sinh dục hoặc khớp lớn. Có dấu hiệu nhiễm trùng: Da đỏ lan rộng, sưng to, đau tăng dần, sốt, hoặc rỉ dịch mủ.
Cách chăm sóc vết thương bỏng nước sôi sau trị bỏng
Sau sơ cứu, quá trình chăm sóc vết thương đóng vai trò then chốt trong phục hồi:
Làm sạch vết thương đúng cách
- Sử dụng nước ấm (không quá lạnh hoặc nóng) để rửa vết thương.
- Dùng dung dịch nước muối sinh lý hoặc xà phòng nhẹ.
- Loại bỏ dị vật hoặc da chết (nếu có) dưới sự giám sát y tế.
Cách trị bỏng nước sôi bọng nước
- Các bọng nước nhỏ, chưa vỡ: Nên để nguyên nhằm bảo vệ lớp da bên dưới.
- Các bọng nước lớn, vỡ: Rửa sạch bằng dung dịch sát khuẩn và bôi thuốc kháng sinh tại chỗ.
Sử dụng thuốc bôi và băng vết thương
- Thuốc mỡ kháng sinh như bạc sulfadiazine hoặc các loại kem dưỡng tái tạo da được dùng để hỗ trợ lành vết thương.
- Thay băng hằng ngày để giữ cho vết thương luôn sạch sẽ và khô ráo.
- Băng ép nhẹ trong các trường hợp bỏng ở chi để giảm sưng và hỗ trợ lưu thông máu.
Một số lưu ý khi chăm sóc bỏng nước sôi
Dưới đây là 1 số lưu ý khi chăm sóc bỏng nước sôi
Xem thêm: Tại sao lại bị bỏng dầu gió và cách xử lý bỏng dầu gió
Xem thêm: Cách trị bỏng dầu mỡ nhanh chóng, đúng cách tại nhà
- Không tự ý chọc vỡ mụn nước lớn.
- Không bôi kem đánh răng, dầu mỡ, nước mắm… lên vết bỏng.
- Không để vết bỏng tiếp xúc với bụi bẩn hoặc nước bẩn.
- Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung vitamin C, kẽm để hỗ trợ tái tạo da.
Bỏng nước sôi tuy phổ biến nhưng nếu xử lý sai cách có thể dẫn đến nhiễm trùng, để lại sẹo hoặc biến chứng nguy hiểm. Việc xác định mức độ bỏng, sơ cứu kịp thời và chăm sóc đúng quy trình là yếu tố quyết định giúp quá trình phục hồi da diễn ra nhanh chóng, an toàn. Đừng quên, với những vết bỏng nghiêm trọng, hãy tìm đến cơ sở y tế ngay lập tức để được điều trị chuyên nghiệp
